Судалгааны байгууллага: ОХУ-д Социологийн Судалгааны Левада төв, Киттин Холланд захиралтай АНУ-ын Социологийн судалгааны “Opinion Research” байгууллага, Кохут захиралтай Геллапын институт, Freedom house судалгааны байгууллага, Hentage foundation зэрэг хараат бус, хүлээн зөвшөөрөгдсөн глобал нийгмийн судалгааны байгууллагууд үйл ажиллагаагаа явуулсаар...Социологийн шинжлэх ухааныг эдгээр улсуудад хүндэтгэж итгэж хүлээн зөвшөөрдгийн сонгодог жишээ нь эдгээр туршлагатай, итгэл төрүүлэхүй судалгаа хийдэг институтууд. Монголд миний тооцоолсоноор 54 (2009 оны эхний байдлаар)орчим ямар нэгэн байдлаар судалгаа хийдэг байгууллага байгаа ба судалгааны чиглэлээр ажилладаг төрийн бус болон улс төр, төр засгийн байгууллагууд байгааг үгүйсгэхгүй. Тэднийг бүгдийг идэвхитэй үйл ажиллагаа явуулдаг гэж үзвэл Монголын социологи болон хүмүүнлэгийн бусад шинжлэх ухааны практик чиглэл хангалттай хөгжсөн гэж үзэж болно. Гэтэл тийм биш. Хүлээн зөвшөөрөгдсөн тун цөөн. “Сант марал” сан, МУИС-ын социологийн тэнхимийг эс тооцвол хангалттай итгэл үнэмшилтэй, нарийн аргазүйтэй, прогноз нь тун ойрхон очдог судалгаа хийдэг нь хэд билээ. Социологийн судалгааны толгой байгууллага “социологийн холбоо”, судалгааны магадлан итгэмжлэл олгодог зөвлөл, үнэн бодит хийдгийг нь хянадаг механизм ажиллахгүйгээр дээрх асуудал шийдэгдэхгүй л болов уу.Тодорхой биш шинжлэх ухаан уу?: Улс төр судлалын шинжлэх ухааныг политологи гэж хэлж заншаагүй хирнээ социологийн шинжлэх ухааныг яагаад нийгэм судлал гэдэггүй юм бэ? Засаглал судлалын салбар шинжлэх ухааныг кратологи гэдэггүй хирнээ социологийн салбар ухаан “санал өгөх үеийн электоратын зан үйл”-ийг судалдаг шинжлэх ухааныг яагаад псепологи хэмээн нэрлэдэг юм бэ? Тодорхой бус болгох гэж ингэдэг үү, эсвэл бусад шинжлэх ухаануудаас ялгаруулах гэж ингэдэг үү? Олон тайлбар зүүлт хийж болно. Гэхдээ...
Аливаа шинжлэх ухааны бүрэлдэхүүн хэсэг, компонентууд бүрэлдэн тогтох үйл явцыг байгууламжих үйл явц гэнэ. Байгууламжих үйл явцыг гадаад ба дотоод байгууламжих үйл явц хэмээн 2 үндсэн хэсэгт ангилдаг. Гадаад байгуулагажилтад судалгааны институт, төвүүд бий болох, ном зохиол, эрдэм шинжилгээний бүтээл хэвлэгдэх, судлаачдын симпозиум, уулзалт, саммит, ЭШХ зохиогдох гэх мэт үйл явц багтдаг. Харин дотоод байгуулагажилтад судлах зүйл, индикаторын өөрчлөлт динамик, онол арга зүй, ойлголт ухагдахуун, судалгааны арга гэх мэтийг оруулж болно. Эдгээрийг хольж хутгах, ойлгомжгүй ангилал хийх, сайн дурын нийтлэг үнэмжлээр бүлэглэх зэрэг нь бас л тодорхой биш байхад нь нөлөөлсөөр...
Нийгмийн санаа бодолд тодорхойлолт өгөхөөс түүнийг хэмжих нь амархан хэмээн социологичид хошигнон ярьдаг. Энэ үгэнд тунчиг нарийн утга учир, шалтгаан бий. Бид өдгөө социологийн анхдагч мэдээлэл, дата-нд тоон болон чанарын шинжилгээ хийж дүгнэлт үр дүнд хүрдэг. Энэ нь хэмжилт хийж байна л гэсэн үг. Харин бид цаашид тодорхойлолт, онолын дүгнэлт хийлгүй хагас дутуу орхидог нь энэ шинжлэх ухааны тодорхойгүй байдлыг улам бүр даамжруулж байгаа юм.
No comments:
Post a Comment